Kościół Chrystusa Króla

Gliwice

Kościół Chrystusa Króla

Głosy Klawiatury Traktura gry Traktura rejestrów
56 3+P elektro-pneumatyczna elektro-pneumatyczna
Prospekt

W dniu 3 listopada 1935 roku biskup wrocławski, kardynał Adolf Bertram, dokonał konsekracji kościoła i utworzenia (erygowania) parafii Chrystusa Króla w Gliwicach.  Wydaje się, iż kryzys finansowy lat trzydziestych XX wieku, który dotknął również tę parafię, pozwolił jedynie na zainstalowanie przez Carla Berschdorfa niewielkiego 12-głosowego instrumentu.

Wziąwszy pod uwagę ustną relację ks. prał. Józefa Dylusa, wydaje się, iż pierwotny instrument był traktowany jedynie jako tymczasowy i od samego początku myślano o budowie większych organów, które dostosowane byłyby do wnętrza kościoła. Być może to sam organmistrz Carl Berschdorf zaproponował parafii Chrystusa Króla w Gliwicach nowy, o wiele większy instrument, który „pierwotnie przeznaczony był dla jakiegoś kościoła w Czechach, do którego z jakiegoś powodu nie trafił”. Poza trzema kserokopiami i skąpymi zapisami w kronice parafia nie dysponuje żadnymi dokumentami dotyczącymi budowy obecnego instrumentu.

Według ustnej informacji uzyskanej od Georga Blasela, jednego z pierwszych organistów kościoła, w budowie oraz projektowaniu dyspozycji nowego instrumentu aktywny udział brał prof. Ernst Kaller z Essen, urodzony 28 marca 1898 roku w pobliskim Bytomiu, którego rodzina zamieszkiwała na terenie parafii. On też dokonał odbioru instrumentu, a następnie zagrał utwory Jana Sebastiana Bacha podczas koncertu inauguracyjnego po poświęceniu organów w dniu 23 kwietnia 1943 roku.

Środkowa część obecnego prospektu nawiązuje do pierwszego instrumentu, który obecnie znajduje się w Kaplicy Zbawiciela w Katowicach.

Powojenne losy instrumentu nie są bliżej znane. Według ustnej informacji uzyskanej od ks. prof. Kazimierza Wolszy, w latach 70. XX wieku instrument wymagał pilnej naprawy. Któryś z ówczesnych organistów sprowadził z Niemiec książkę na temat niemieckiego budownictwa organowego i własnoręcznie dokonał najpilniejszych korekt. Jednak wobec stale pogarszającego się stanu instrumentu ks. prał. Józef Dylus zadecydował o przeprowadzeniu w roku 1981 remontu kapitalnego, który został powierzony firmie organmistrzowskiej Rudolfa Kuźnika z Rybnika.

We wnętrzu szafy organowej znajduje się całkowicie pneumatyczny dodatkowy kontuar wraz ze stanowiskiem do kalikowania zawierający głosy II manuału oraz 4 głosy klawiatury nożnej, na którym można akompaniować w przypadku awarii zasilania.

Stół gry
DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał I

1. Praestant 16′
2. Principal 8′
3. Hohlflote 8′
4. Rohrgedeckt 8′
5. Gemshorn 8′
6. Octave 4′
7. Spillpfeife 4′
8. Quinte 2 2/3′
9. Superoctave 2′
10. Scharff 2 fach
11. Mixtur 4 – 6 fach

12. Trompete 16′
13. Horn 8′
14. Zinke 4′
Manuał II

1. Weitgedeckt 8′
2. Holzflote 8′
3. Quintade 8′
4. Dolkan 8′
5. Kupfer Principal 4′
6. Blockflote 4′
7. Schwiegel 2′
8. Quintflote 1 1/3′
9. Sesquialtera 2 fach
10. Mixtur 4 – 5 fach

11. Krummhorn 8′
12. Oboe 4′
Manuał III

1. Bordun 16′
2. Flotenprincipal 8′
3. Spitzgambe 8′
4. Gedeckt 8′
5. Salizional 8′
6. Singend Principal 4′
7. Querflote 4′
8. Nasat 2 2/3′
9. Principal 2′
10. Waldflote 2′
11. Quint 1 1/3′
12. Cymbel 3 fach
13. Mixtur 4 – 5 fach

14. Dulzian 16′
15. Trompete 8′
16. Schalmei 4′
Pedał

1. Principalbass 16′
2. Subbass 16′
3. Zartbass 16′
4. Quintbass 10 2/3′
5. Octavbass 8′
6. Gedecktbass 8′
7. Choralbass 4′
8. Gedackt – Pommer 4′
9. Flachflote 2′
10. Rauschpfeife 2 fach

11. Posaune 16′
12. Trompetbass 8′
13. Klarine 4′
14. Singend Kornett 2′
Tremolo III Man., Koppel II/I, Koppel III/I, Koppel III/II, Koppel I/Ped, Koppel II/Ped, Koppel III/Ped, Koppel HR/Kombinacja I, Koppel HR/Kombinacja II, Koppel HR/Kombinacja klawiatury nożnej, Wałek crescendowy, Żaluzje III Man., Wyłacznik głosów językowych, Wyłacznik głosów 16′, Kombinacja klawiatury nożnej, Aparat wyłączania poszczególnych głosów językowych
Dodatkowy stół gry wewnątrz szafy organowej